Chryje ideowe

Pomyślałem, że dawno już nie było porządnej fandomowej chryi ideowej. Są dyskusje, czasem ostre, często pobudzające intelektualnie – ale to nie chryje. A przecież bywały takowe. Pojawił się artykuł albo opowiadanie, ktoś z fantastów powiedział mądrą rzecz, co inicjowało wrzenie. Deliberowały fora i piwne dyskusje w realu, czasopisma pękałyby od polemik i komentarzy kanibalizujących zwykła publicystykę. Działo się i fandom żył.
Ponieważ na razie jest spokojnie, podaje poniżej mój osobisty ranking najważniejszych chryj ideowych ostatnich lat.

1. Krajobraz po zwycięstwie — chryja chyba najpotężniejsza, wystarczy przejrzeć pisma i internet, by zostać porażony bezmiarem polemik, komentarzy oraz dyskusji. Co więcej, mniej więcej teraz możemy zacząć weryfikować zawarte w "Krajobrazie" prognozy. Które się sprawdziły.

2. Fabryka pisarzy, czyli drugi w historii S.O.D. (potem przenieśli się na Esensję). Za tę dyskusję wielu obraziło się na dukaja&Orbitowskiego&Szostaka (ze wskazaniem na pierwszego). Właściwie nie wiem, dlaczego. Fabryka Słów i Klub Tfurcuf to fenomeny czysto materialne. Żadne tabu, ani religijne ani świeckie. Zatem można je analizować, oceniać, a nawet krytykować.

3. Crossgate — skandal ważny z dwu powodów. Po pierwsze, po raz pierwszy chyba spór całkowicie przeniósł się do internetu. Periodyki papierowe w ogóle nie zareagowały. Może chciały, tylko nie były w stanie nadążyć – cała sprawa zamknęła się w ciągu miesiąca. Po drugie, Kuba Ćwiek złamał drugie największe (obok recenzowania książek polskich autorów przez kolegów po fachu) tabu fandomu — kwestie finansowe. Po nim wypowiedzieli się inni poszkodowani pisarze (w tym tacy, któych znam osobiście i wierzę na słowo), redaktorzy, wydawcy, fani. Wrzało na tylu możliwych forach i blogach, że nie dało się nadążyć.
I co z tego wynikło? Była odwilż, czas zwiększonej przejrzystości. Potem chyba tabu wróciło. Poza tym Fabryka przestała tak łatwo wydawać mniej znanych autorów, porozwiązywała umowy pod byle pretekstem, przerzuciła się na lokomotywy plus przekłady.

4. Kres kończy karierę. Może nie chryja, bo na wieść, że Feliks W> Kres już więcej nic nie napisze, nie wywiązała się żadna specjalna dyskusja. A szkoda, bo dla mnie to głos w konflikcie artyści vs. rzemieślnicy. Bo czy rzemieślnik może się wypalić? Może być tak, że garncarz przestanie lepić garnki. Rozumiem, że może mu uciąć rękę, albo trafi go paraliż, ale żeby bezpowrotnie stracił ochotę?
Więc — po tylu latach i słowach — jednak artysta?